[[Dosya:Mammal species pie chart.svg|küçükresim|300px|sağ|Memeli türlerinin %70'inden fazlası Rodentia (mavi), Chiroptera (kırmızı) ve Soricomorpha (sarı) takımlarında yer alır.
<table> <tbody> <tr class="odd"> <td></td> <td></td> </tr> </tbody> </table>]] Mammalia (Memeliler), Chordata (Omurgalılar) şubesi içinde yer alan bir hayvan sınıfıdır. Carl Linnaeus'un ilk olarak bu sınıfı tanımlamasından beri memeli sınıflandırması çeşitli gözden geçirmeden geçmiştir. Evrensel olarak kabul edilen bir sınıflandırma sistemi yoktur; McKenna & Bell (1997) ile Wilson & Reader (2005) son zamanlarda yararlı özetle sunmuşlardır.1 Linnaeus ve diğerlerinin öne sürdüğü fikirlerin çoğu artık günümüz taksonomistleri tarafından tamamen terkedilmiştir; bunların arasında yarasaların kuşlarla akraba oldukları ya da insanların diğer yaşayan varlıklardan farklı bir grup oluşturduğu fikirleri de bulunmaktadır.2 Memeli takımları arasındaki ilişkileri tanımlayan birbirinden farklı fikirler çatışmaya devam etmekte ve bu konuda yeni çalışmalar sürmektedir. Son zamanların en önemli gelişmesi kladistik düşüncenin tüm taksonomik tanımlamaların monofiletik grupları tanımlamasını sağlamak olmuştur. Moleküler filojeninin sonuçları neticesinde bu alan son zamanlarda ilgi çekmiş ve değişikliğe uğramaya başlamıştır.
George Gaylord Simpson'ın 1945 yılından kalma memelilerin kökeninin bir sistematiğini ortaya koyan klasik eseri Principles of Classification and a Classification of Mammals (Sınıflandırma Prensipleri ve Memelilerin Bir Sınıflandırması) adlı taksonomik metin 20. yüzyılın sonuna kadar evrensel olarak okutuldu.
Simpson'ın 1945 yılın sınıflandırmasından beri paleontolojik kayıtlar yeniden değerlendirildi ve aradan geçen yıllarda sistematiğin teorik temelleri üzerine çok sayıda tartışma yapıldı ve kısmen kladistik kavramı sayesinde ilerleme kaydedildi. Saha çalışmaları Simpson'ın sınıflandırmasının miadını doldurmasına neden olduysa da memelilerin resmî sınıflandırmasına en yakın sınıflandırma olarak kalmaya devam etti. Memeli cinsleri ve türleri hakkında daha detaylı bilgi için eteneliler listesi ile ilkel memeliler ve keseliler listesine bakınız.
21. yüzyılın başlarında moleküler sistemcilerin DNA analizi üzerine moleküler incelemeleri memeli familyaları arasında yeni ilişkileri ortaya çıkardı. Moleküler incelemeler üzerine şekillendirilen sınıflandırma sistemleri eteneli memeliler için Kretase Dönemi'nde ilk ortak atalardan ayrılmış üç ana grubu ortaya çıkarmıştır: Afrotheria, Xenarthra ve Boreotheria.3
Bu üç grup arasındaki ilişkiler tartışma konusudur ve farklı hipotezlerde her üçü de ayrı ayrı bazal olarak önerilmiştir.45
Onlarca milyon yıl süren göreceli tecritten sonra Afrika-Arabistan Avrasya ile çarpışması ve Panama Kıstağının oluşmasıyla Güney Amerika ile Kuzey Amerika bağlanması günümüzde görülen memeli dağılımını kolaylaştırdı. Yarasalar ve Murinae alt familyasında yer alan kemiriciler dışında hiçbir eteneli memeli ilk insanların 50.000 yıl kadar önce gelmelerine kadar Avustralasya'ya ulaşmamıştır.
Yine de bu moleküler sonuçların asıl olarak morfolojik verilere yansımaması sonucu hâlâ tartışmalıdır ve dolayısıyla birçok sistematikçi tarafından kabul görmemektedir. Yine fosil taksonların buna dâhil olmadığını ve çoğu durumda da dâhil olamayacağını belirtmek gerekir. Her ne kadar Mylodon cinsi tembel hayvanlar ve Neandertal insanı Homo neanderthalensis gibi tarih öncesi memelilerden DNA bulunabildiği durumlar olsa bile, fosiller genellikle yalnızca morfolojik analizlerde kullanılabilmektedir.
Aşağıda bulunan taksonomi yalnızca yaşayan plasentalıları yanı Eutheria infra sınıfını içerir:
Aşağıda yer alan sınıflandırma, günümüzde yaşayan veya son buzul çağından sonra soyu tükenen memelilerin familya seviyesine kadar sınıflandırılmasıdır.
::* Takım Monotremata - Tek delikliler
::::::* Familya Tachyglossidae - Dikenli karıncayiyengiller
::::::* Familya Ornithorhynchidae - Ornitorenkgiller
:* Üst takım Ameridelphia (Amerika keselileri)
::* Takım Didelphimorphia - (Yeni Dünya keseli sıçanları)
::::::* Familya Didelphidae - Keseli sıçangiller
::* Takım Paucituberculata
::::::* Familya Caenolestidae - Fare keseli sıçanıgiller
:* Üst takım Australidelphia (Avustralya keselileri)
::* Takım Microbiotheria
::::::* Familya Microbiotheriidae - Chiloé keseli sıçanı
::* Takım Notoryctemorphia
::::::* Familya Notoryctidae - Keseli köstebekgiller
::* Takım Dasyuromorphia - Yırtıcı keseliler
::::::* Familya Thylacinidae - Tazmanya kaplanı soyu tükenmiş
::::::* Familya Myrmecobiidae - Keseli karıncayiyen
::::::* Familya Dasyuridae - Keseli sansargiller
::* Takım Peramelemorphia - Keseli porsuğumsular
::::::* Familya Thylacomyidae - Keseli tavşan (Bilbie)
::::::* Familya Chaeropodidae - Domuzayaklı keseli soyu tükenmiş
::::::* Familya Peramelidae - Keseli porsukgiller
::* Takım Diprotodontia - İki ön dişliler
:::* Alt takım Vombatiformes - Vombatımsılar
::::::* Familya Phascolarctidae - Koala
::::::* Familya Vombatidae - Vombatgiller
:::* Alt takım Phalangeriformes - Kuskusumsular
:::::* Üst familya Phalangeroidea
::::::* Familya Burramyidae - Keseli yediuyuklayangiller
::::::* Familya Phalangeridae - Kuskusgiller
:::::* Üst familya Petauroidea - (Uçan keseliler)
::::::* Familya Pseudocheiridae - Kıvrıkkuyruklu keseligiller
::::::* Familya Petauridae - Uçar kuskusgiller
::::::* Familya Tarsipedidae - Balcıl keseli
::::::* Familya Acrobatidae - Cüce uçar kuskusgiller
:::* Alt takım Macropodiformes - Kangurumsular
::::::* Familya Hypsiprymnodontidae - Misk sıçankangurusu
::::::* Familya Potoroidae - Sıçan kangurusugiller
::::::* Familya Macropodidae - Kangurugiller
:* Üst takım Afrotheria
::* Takım Afrosoricida - Tenreksiler
::::::* Familya Tenrecidae - Tenrekgiller
::::::* Familya Chrysochloridae - Altın köstebek
::* Takım Macroscelidea
::::::* Familya Macroscelididae
::* Takım Tubulidentata - Damarlı dişliler
::::::* Familya Orycteropodidae - Yerdomuzu
::* Takım Bibymalagasia soyu tükenmiş
::::::* Familya Plesiorycteropodidae soyu tükenmiş
::* Takım Hyracoidea - Kır sıçanımsılar
::::::* Familya Procaviidae - Kırsıçanımsıgiller
::* Takım Proboscidea - Hortumlular
::::::* Familya Elephantidae - Filgiller
::* Takım Sirenia - Denizinekleri
::::::* Familya Dugongidae - Dugonggiller
::::::* Familya Trichechidae - Manatigiller
:* Üst takım Xenarthra
::* Takım Cingulata
::::::* Familya Dasypodidae - Armadillo
::* Takım Pilosa/Edendata - Dişsiz memeliler
:::* Alt takım Folivora - Tembel hayvanlar
::::::* Familya Bradypodidae - Üç parmaklı tembel hayvanlar
::::::* Familya Megalonychidae - İki parmaklı tembel hayvanlar
:::* Alt takım Vermilingua
::::::* Familya Myrmecophagidae - Karıncayiyengiller
:* Üst takım Euarchontoglires / Glires
::* Takım Scandentia
::::::* Familya Tupaiidae - Sivri sincapçıkgiller
::* Takım Dermoptera - Abalı memeliler
::::::* Familya Cynocephalidae - Uçar makigiller
::* Takım Primates - Maymunlar
:::* Alt takım Strepsirrhini - Nemli burunlu maymunlar
::::* İnfra takım Lemuriformes - Makimsiler
::::::* Familya Cheirogaleidae - Kedi makisigiller
::::::* Familya Lemuridae - Makigiller
::::::* Familya Lepilemuridae - Oyuncu makigiller
::::::* Familya İndriidae - İndrigiller
::::::* Familya Daubentoniidae - Ayay
::::* İnfra takım Lorisiformes - Lorisiler
::::::* Familya Lorisidae - Lorisgiller
::::::* Familya Galagonidae Galagogiller
:::* Alt takım Haplorrhini - Kuru burunlu maymunlar
::::* İnfra takım Tarsiiformes - Uzun bacaklı makiler
::::::* Familya Tarsiidae - Cadı makigiller
::::* İnfra takım Platyrrhini - Yeni Dünya maymunları
::::::* Familya Callitrichidae - Marmosetgiller
::::::* Familya Cebidae - Kapuçingiller
::::::* Familya Aotidae - Gece maymunugiller
::::::* Familya Pitheciidae - Sakigiller
::::::* Familya Atelidae - Örümcek maymunugiller
::::* İnfra takım Catarrhini - Eski Dünya maymunları
:::::* Üst familya Cercopithecoidea - Kuyruklu Eski Dünya maymunları
::::::* Familya Cercopithecidae - Köpeksi maymunlar
:::::* Üst familya Hominoidea - İnsansılar
::::::* Familya Hylobatidae - Gibongiller
::::::* Familya Hominidae - İnsangiller
::* Takım Rodentia - Kemiriciler
:::* Alt takım Sciuromorpha - Sincapsılar
::::::* Familya Aplodontidae
::::::* Familya Sciuridae - Sincapgiller
::::::* Familya Gliridae - Yediuyuklayangiller
:::* Alt takım Castorimorpha - Kunduzsular
::::::* Familya Castoridae - Kunduzgiller
::::::* Familya Heteromyidae - Kanguru faresigiller
::::::* Familya Geomyidae - Avurdu keseligiller
:::* Alt takım Myomorpha - Sıçansılar
::::::* Familya Dipodidae - Arap tavşanıgiller
:::::* Üst familya Muroidea
::::::* Familya Platacanthomyidae
::::::* Familya Spalacidae - Kör faregiller
::::::* Familya Calomyscidae - Fare hamsterigiller
::::::* Familya Nesomyidae
::::::* Familya Cricetidae
::::::* Familya Muridae - Sıçangiller
:::* Alt takım Anomaluromorpha
::::::* Familya Pedetidae
::::::* Familya Anomaluridae - Düzensiz kuyruklugiller
:::* Alt takım Hystricomorpha - Oklu kirpimsiler
::::::* Familya Diatomyidae
::::* İnfra takım Ctenodactylomorphi
::::::* Familya Ctenodactylidae - Tarak parmaklıgiller
::::* İnfra takım Hystricognathi
::::::* Familya Hystricidae - Oklu kirpigiller
::::::* Familya Bathyergidae - Toprakkazangiller
::::::* Familya Petromuridae - Kaya sıçanıgiller
::::::* Familya Thryonomyidae - Sazlık sıçanıgiller
:::::* Üst familya Caviomorpha - Kobaysılar
::::::* Familya Erethizontidae - Yeni Dünya kirpisigiller
::::::* Familya Chinchillidae - Çinçilagiller
::::::* Familya Dinomyidae
::::::* Familya Caviidae - Kobaygiller
::::::* Familya Dasyproctidae
::::::* Familya Cuniculidae
::::::* Familya Ctenomyidae
::::::* Familya Octodontidae - Sekizdişligiller
::::::* Familya Abrocomidae - Çinçila sıçanıgiller
::::::* Familya Echimyidae - Dikenli sıçangiller
::::::* Familya Myocastoridae - Kunduz sıçanıgiller
::::::* Familya Capromyidae - Ağaç sıçanıgiller
::::::* Familya Heptaxodontidae soyu tükenmiş
::* Takım Lagomorpha - Tavşansılar
::::::* Familya Ochotonidae - Islıklı tavşangiller/Cüce tavşangiller
::::::* Familya Leporidae - Tavşangiller
:* Üst takım Laurasiatheria/Euarchonta
::* Takım Eulipotyphla/İnsectivora - Böcekçiller
::::::* Familya Erinaceidae - Kirpigiller
::::::* Familya Nesophontidae - Karibik sivri fareleri soyu tükenmiş
::::::* Familya Solenodontidae
::::::* Familya Soricidae - Sivri faregiller
::::::* Familya Talpidae - Köstebekgiller
::* Takım Chiroptera - Yarasalar/Uçan memeliler
:::* Alt takım Megachiroptera - Büyük yarasalar
::::::* Familya Pteropodidae - Kanat ayaklılar
:::* Alt takım Microchiroptera - Küçük yarasalar
:::::* Üst familya Rhinolophoidea
::::::* Familya Rhinolophidae - Nal burunlu yarasagiller
::::::* Familya Hipposideridae
::::::* Familya Megadermatidae
::::::* Familya Nycteridae
:::::* Üst familya Rhinopomatoidea
::::::* Familya Rhinopomatidae - Fare kuyruklu yarasalar
::::::* Familya Craseonycteridae
:::::* Üst familya Emballonuroidea
::::::* Familya Emballonuridae - Serbest kuyruklu yarasagiller
:::::* Üst familya Noctilionoidea
::::::* Familya Mystacinidae - Yeni Zelanda yarasaları
::::::* Familya Phyllostomidae
::::::* Familya Mormoopidae
::::::* Familya Noctilionidae - Balık yiyen yarasagiller
:::::* Üst familya Natalioidea
::::::* Familya Myzopodidae
::::::* Familya Furipteridae
::::::* Familya Thyropteridae
::::::* Familya Natalidae - Huni kulaklı yarasagiller
:::::* Üst familya Molossoidea
::::::* Familya Molossidae - Kuyruklu yarasagiller
:::::* Üst familya Vespertilionoidea
::::::* Familya Vespertilionidae - Fare kulaklı yarasagiller/Yassı burunlu yarasagiller
::* Takım Pholidota
::::::* Familya Manidae - Pullu hayvanlar
::* Takım Carnivora - Etçiller
:::* Alt takım Caniformia - Köpeğimsiler
::::::* Familya Amphicyonidae soyu tükenmiş
::::::* Familya Canidae - Köpekgiller
::::::* Familya Miacidae soyu tükenmiş
::::::* Familya Ursidae - Ayıgiller
::::::* Familya Ailuridae - Küçük panda
::::::* Familya Mephitidae - Kokarcagiller
::::::* Familya Mustelidae - Sansargiller
::::::* Familya Procyonidae - Rakungiller
:::::* Üst familya Pinnipedia - Yüzgeçayaklılar
::::::* Familya Odobenidae - Morsgiller
::::::* Familya Otariidae - Denizaslanıgiller
::::::* Familya Phocidae - Fokgiller
:::* Alt takım Feliformia - Kedimsiler
::::::* Familya Nimravidae soyu tükenmiş
::::::* Familya Eupleridae - Madagaskar etçilleri
::::::* Familya Felidae - Kedigiller
::::::* Familya Herpestidae - Kuyruksürengiller
::::::* Familya Hyaenidae - Sırtlangiller
::::::* Familya Nandiniidae Afrika palmiye misk kedisi
::::::* Familya Viverridae - Misk kedisigiller
::* Takım Artiodactyla - Çift toynaklılar
:::* Alt takım Ruminantia - Gevişgetirenler
::::::* Familya Antilocapridae - Amerikan antilobu
::::::* Familya Bovidae - Boynuzlugiller
::::::* Familya Cervidae - Geyikgiller
::::::* Familya Giraffidae - Zürafagiller
::::::* Familya Moschidae - Misk geyiğigiller
::::::* Familya Tragulidae - Cüce geyikgiller
:::* Alt takım Suina - Domuzumsular
::::::* Familya Hippopotamidae - Su aygırıgiller
::::::* Familya Suidae - Domuzgiller
::::::* Familya Tayassuidae - Pekarigiller
:::* Alt takım Tylopoda - Topuktabanlılar
::::::* Familya Camelidae - Devegiller
::* Takım Perissodactyla - Tek toynaklılar
::::::* Familya Equidae - Atgiller
::::::* Familya Rhinocerotidae - Gergedangiller
::::::* Familya Tapiridae - Tapirgiller
::* Takım Cetacea - Balinalar: Balinalar
:::* Alt takım Mysticeti - Dişsiz balinalar
::::::* Familya Balaenidae - Gerçek balinagiller
::::::* Familya Balaenopteridae - Oluklu balinagiller
::::::* Familya Eschrichtiidae - Gri balina
::::::* Familya Neobalaenidae - Küçük gerçek balina
:::* Alt takım Odontoceti - Dişli balinalar
:::::* Üst familya Delphinoidea - Yunussular
::::::* Familya Delphinidae - Yunusgiller
::::::* Familya Monodontidae - Beyaz balinagiller
::::::* Familya Phocoenidae - Musurgiller
::::::* Familya Physeteridae - İspermeçet balinasıgiller
::::::* Familya Ziphiidae - Gagalı balinagiller
:::::* Üst familya Platanistoidea - Nehir yunusları
::::::* Familya Platanistidae - Ganj ve İndus nehir yunusu
::::::* Familya Iniidae - Amazon nehir yunusu
::::::* Familya Lipotidae - Çin nehir yunusu
::::::* Familya Pontoporiidae - La Plata yunusu
Orijinal kaynak: memeli sınıflandırması. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page